Mors Alfabesi Hakkında

Mors alfabesi ya da Mors kodu; alfabenin harflerini, sayıları ve noktalama işaretlerini nokta, çizgi ve boşluk dizgileriyle temsil eden sistemdir. Kodlar, çeşitli uzunluklarda elektriksel atımlar veya yanıp sönen ışıklar gibi mekanik veya görsel sinyallerle iletilir. Mors alfabesi, Latin alfabesinin her bir harfiyle ilişkilendirilmiş ve bilgi aktarmak için kullanılan bir iletişim yolu olmuştur. Mors (İng: Morse), adını mucidinden, telgrafı da icat eden Samuel Finley Breese Morse ‘tan (27 Nisan 1791-2 Nisan 1872) almıştır.

1830’larda, İngiliz Cooke ve Wheatstone ekibi, elektrik akımını kullanarak beş manyetik iğneli bir telgraf sistemi geliştirdiler. Sistemleri kısa süre sonra İngiltere’de demiryolu sinyalizasyonu için kullanılmaya başladı. Bu arada Morse kendi başına elektrikli telgraf geliştirmeye çalışıyordu. 1830’ların başında Leonard Gale ve Alfred Vail ’in de yardımlarıyla operatör tuşunun aşağı bastırılmasıyla çalışan tek devreli bir telgraf üretti. Bu işlem elektrik sinyalini, bir tel boyunca diğer ucundaki alıcıya gönderiyordu. Bu sistem için gerekenler; anahtar, batarya, tel ve istasyonlar arasındaki bir kablo hattıydı. Mors alfabesi ya da Mors kodu olarak bilinen sistem böylece icat edilmiş oldu.

1843’te Morse ve Vail, Washington D.C., Baltimore ve Maryland arasındaki telgraf sistemlerini kurmak için ABD Kongresi’nden fon aldı. Morse, 24 Mayıs 1844’te Vail ’e tarihi ilk mesajını gönderdi: “What hath God wrought!” (“Tanrı neler yaptı!” anlamında İncil’den bir cümledir). Bu sistem daha sonra Amerika ve dünyaya yayıldı. 1861’de Western Union ilk kıtalar arası telgraf hattını kurdu ve ilk telgraf şirketi haline geldi. 19. yüzyılın sonlarına doğru Avrupa’da yaygın sistemler ortaya çıktı ve 1866’da ilk kalıcı telgraf kablosu başarıyla Atlantik Okyanusu’na döşendi. 1940’a kadar Atlantik’te 40 telgraf hattı oluştu.

Orijinal Mors Kodu ve Uluslararası Mors Kodu

Mors kodunun Avrupa ’ya gelmesinden kısa bir süre sonra, orijinal Mors kodunun İngilizce olmayan birçok metnin iletimi için yetersiz ve ayrıca diyakritik işaretli (harfin altına veya üstüne konularak sesini değiştiren işaretler) harflerin kodlarından yoksun olduğu anlaşıldı. Bu eksikliği gidermek için, 1851’de Avrupa Ülkeleri Konferansı tarafından Uluslararası Mors Kanunu olarak adlandırılan başka bir Mors kodu tasarlandı. İki sistem birbirine benzemektedir, fakat Uluslararası Mors Kodu daha basittir.

Mors kodunun icadı ile iletişim kurma biçimi bir anda çağ atlamıştır. Mors kodu, uzun mesafelerde en hızlı şekilde iletişim kurulmasını sağlamıştır. Denizlerdeki gemiler ışıklarını kullanarak uzun mesafelerde iletişim kurabilmişlerdir. Mors kodu, özellikle 2. Dünya Savaşı sırasında çok önem kazanmıştı; Mors kodu sayesinde savaş gemileri, üsleriyle iletişim kurarak kritik bilgiler sağlamışlardır. Savaş uçakları da düşman gemilerinin ve üslerinin yerlerini ihbar etmek için Mors kodunu kullanmıştır.

Mors kodu ayrıca, acil durum sinyali ya da imdat çağrısı olarak bilinen SOS ‘i kodlamak için kullanılır; SOS üç nokta, üç çizgi ve üç nokta (…−−−……—……−−−…) şeklinde kodlanır. SOS’in bazı kelimelerin kısaltması olduğu düşünülerek bir sürü açılım söylenmiş olsa da SOS’in bir açılımı yoktur (etimolojik olarak Eski İngilizcede kullanılan “save our souls” (ruhlarımızı kurtarın) ifadesinden geldiği düşünülmektedir). Ancak büyük ihtimalle, sadece üç nokta, üç çizgi ve ardından üç noktanın akılda kalması ve kodlanması kolay olduğu için SOS harfleri seçilmiştir. SOS kodlaması, ilk kez Alman hükümetince 1 Nisan 1905’te yürürlüğe konmuştur. 3 Kasım 1906’da Uluslararası Radyo-Telgraf Sözleşmesi tarafından kabul edilmiş ve 1 Temmuz 1908’de dünya genelinde yürürlüğe konmuştur.

Günümüzde Mors Kodu

Mors kodu, günümüzde hala kullanılmaktadır. Özellikle amatör radyo meraklıları arasında popülerdir. 2003 yılına kadar amatör radyo lisansı alabilmek için Mors kodu bilme zorunluluğu vardı ama bu zorunluluk Uluslararası Telekomünikasyon Birliği tarafından kaldırıldı. Havacılık alanında da hala çok yaygındır çünkü VOR ve NDB’ler gibi radyo navigasyon cihazları hala Mors kodu ile tanımlanmaktadır. ABD Donanması ve Sahil Güvenliği iletişim kurabilmek için çeşitli sinyaller ile Mors kodunu kullanmaktadır.

Kolay Öğrenme Yöntemleri

Farnsworth Yöntemi

Mors kodunu hızlı bir şekilde öğrenebilmek için bazı yöntemler kullanılır. Bunlardan biri Farnsworth yöntemidir. Bu yöntemde amaç yavaş başlamak ve sonra daha yüksek bir hıza ulaşmaktır. Karakterleri nokta ve çizgi deseni olarak değil, karakterlerin seslerini öğrenmeniz gerekir. Dolayısıyla karakterleri yazma işlemi bir refleks haline gelir. Uzmanların çoğu Farnsworth yönteminin Mors kodunu öğrenmenin en iyi yolu olduğu konusunda hemfikirdir.

Koch Yöntemi

Diğer bir yöntem ise Koch yöntemidir. Bu yöntemle, ilk iki karakter grubuyla çalışmaya başlanır. Sadece bu iki karakteri içeren rastgele kodları dinleme alıştırması yapılır. Bu kodu yüzde 90 doğrulukla hedef hızda kopyalayabiliyorsanız, gruba üçüncü bir karakter eklenir. Yeni karakter eklendikten sonra genel olarak doğruluk dereceniz düşecek fakat daha sonra tekrar yükselecektir. Daha sonra aynı şekilde dördüncü karakter eklenir ve böyle bütün karakterler öğrenilene kadar devam eder.

Tavsiyeler

Bunlara ek olarak uzmanlar şu önerilerde bulunuyorlar: Kod gönderilirken ya da gönderildiğinde ne yazdığını anlamaya çalışmayın ve bir sonraki karakteri tahmin etmeye çalışmayın. Kodu, kopyalayabileceğinizden biraz daha hızlı bir oranda dinleyin. Kodları noktalar ve çizgiler olarak düşünmeyin; kodun görünüşünden ziyade kulağa nasıl geldiği ile daha fazla ilişki kurmanız hızınızı artıracaktır.

İzcilik ve Kampçılık başlığı altındaki sizler için derlenen yazılarımıza buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz…